«Πόλεμος» κυνηγών και υπουργείου Παιδείας

Συντάκτης: 

Τάσος Σαραντής

Εφημερίδα συντακτών 2-3-2016

Εντονες αντιδράσεις έχουν προκαλέσει εγκύκλιοι του υπουργείου Παιδείας και Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης με τις οποίες ουσιαστικά απαγορεύονται οι επισκέψεις μαθητών δημοτικών σχολείων σε ζωολογικούς κήπους και χώρους εκτροφής ζώων για την παραγωγή γούνας και άλλες εκμεταλλεύσεις, καθώς και η είσοδος μελών κυνηγετικών συλλόγων στις τάξεις.

Το υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην κίνηση αυτή έπειτα από καταγγελίες που δημοσιοποιήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και καταγγελίες οικολογικών και φιλοζωικών οργανώσεων, θεωρώντας ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που υλοποιούνται από αρκετά σχολεία σε χώρους αιχμαλωσίας και εκμετάλλευσης ζώων, αλλά και αυτά που αφορούν το κυνήγι, είναι αντιπαιδαγωγικά.

Οπως ήταν αναμενόμενο, η απόφαση του υπουργείου έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τόσο στον χώρο των κυνηγών όσο και των γουνοποιών της Καστοριάς, σε κάποιες περιπτώσεις με την εξαπόλυση βαρύτατων κατηγοριών και χαρακτηρισμών.

Τι λέει η εγκύκλιος

Όλα ξεκίνησαν στις 15 Ιανουαρίου όταν το υπουργείο Παιδείας απέστειλε εγκύκλιο προς τις διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, που αφορούσε τις επισκέψεις των Δημοτικών Σχολείων, στην οποία συνιστούσε να μην προγραμματίζονται εκδρομές σε ζωολογικούς κήπους.

Και συγκεκριμένα, την «αποφυγή χώρων στους οποίους βρίσκονται ζώα σε αιχμαλωσία, με σκοπό την εμπορική τους εκμετάλλευση, καθώς αυτό δεν συνάδει με τις γενικές αρχές της εκπαίδευσης».

Η σχετική εγκύκλιος έφερε την υπογραφή του προϊστάμενου της Διεύθυνσης Σπουδών Προγραμμάτων και Οργάνωσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του υπουργείου, Ιωάννη Κουφόπουλου.

Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, μια ανακοίνωση της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας–Θράκης προκάλεσε νέα παρέμβαση του υπουργείου.

H ανακοίνωση εκδόθηκε με αφορμή την «εκπαιδευτική παρουσίαση» με «θέματα σχετικά με το περιβάλλον και την άγρια ζωή», που έγινε σε μαθητές του 4ου Δημοτικού Σχολείου Αλεξανδρούπολης από τον Κυνηγετικό Σύλλογο Αλεξανδρούπολης και από την Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας–Θράκης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και έφερε τον τίτλο «Συνεχίζονται από τις κυνηγετικές οργανώσεις οι εκπαιδευτικές παρουσιάσεις».

Το γεγονός προκάλεσε την αντίδραση της Οικολογικής Ομάδας Ροδόπης, μέλη της οποίας έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν στις 19/2 στον Περιφερειακό Διευθυντή Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης, Παναγιώτη Κεραμάρη.

Αυτός τους επέδειξε εγκύκλιο που είχε αποστείλει σε όλες τις σχολικές μονάδες της Περιφέρειας μία ημέρα πριν, στην οποία αναφερόταν ότι «κατά την εφαρμογή των Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων δεν θα πρέπει να απευθύνονται προσκλήσεις σε φορείς των οποίων εκπρόσωποι που θα έρθουν σε επικοινωνία με μαθητές είναι μέλη Κυνηγετικών Συλλόγων–Κυνηγετικών Ομοσπονδιών».

Δυο μέρες πριν, η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας–Θράκης είχε αποστείλει επιστολή προς τον υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη και την υφυπουργό Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά, με την οποία διαμαρτυρόταν για κριτική πάνω στο θέμα που είχε δημοσιευτεί στη γνωστή ιστοσελίδα zoosos, όσο και σε σχόλιο στο facebook από τον Θέμη Δημητρακόπουλο, Σύμβουλο για θέματα Πολιτισμού Περιβάλλοντος και Δικαιωμάτων Αλληλεγγύης του υπουργού, με τίτλο «ΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΝΗΡΙΕΣ ΠΟΝΗΡΙΕΣ» στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφερόταν ότι «το υπουργείο σε καμία περίπτωση δεν ενθαρρύνει παρόμοιου τύπου ενημερώσεις για το περιβάλλον και την άγρια πανίδα από άσχετους, όπως τα μέλη κυνηγετικών συλλόγων. Η ενημέρωση των μαθητών για αυτά τα θέματα εναπόκειται ΜΟΝΟ σε σχετικούς επιστήμονες».

Ακολούθησε μια ακόμη εγκύκλιος από το υπουργείο Παιδείας με υπογραφή του Ιωάννη Κουφόπουλου, στην οποία γινόταν αναφορά στους χώρους και στο περιεχόμενο που μπορούν να έχουν οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, δίχως, όμως, να επισημαίνεται ρητά ποιοι χώροι και περιεχόμενο αποκλείονται.

Ωστόσο, σε δηλώσεις του στο zoosos (22/2) ο Θέμης Δημητρακόπουλος, σύμβουλος του υπουργού Παιδείας, επισήμανε: «Εννοείται ότι οι κυνηγετικές δραστηριότητες, οι επισκέψεις σε χώρους όπου διαβιούν αιχμάλωτα ζώα όπως τα εκτροφεία γουνοφόρων και τα εκτροφεία θηραμάτων, και γενικά κάθε ‘‘πρόγραμμα” που αναφέρεται σε πράξεις βίας, όπως η θανάτωση ζώων για σπορ ή αχρείαστη εκμετάλλευση, είναι εξ ορισμού αντιεκπαιδευτικά και συνιστούν κόκκινη γραμμή για το υπουργείο».

Η επιπλέον αναφορά στα εκτροφεία γουνοφόρων από τον σύμβουλο του υπουργού Παιδείας έγινε καθώς την ίδια ημέρα εκδόθηκε μια ακόμη εγκύκλιος, αυτή τη φορά από τον Περιφερειακό Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο, στην οποία -επικαλούμενη τις προαναφερόμενες εγκυκλίους του υπουργείου- γίνεται παράκληση προς τους εκπαιδευτικούς «να αποτρέπεται η επίσκεψη μικρών μαθητών σε χώρους όπου διαβιούν αιχμάλωτα ζώα (π.χ. εκτροφεία γουνοφόρων ζώων), αφού αυτό κρίνεται άκρως αντιεκπαιδευτικό και επιζήμιο για τη διαμόρφωση υγιούς αντίληψης των μικρών μας μαθητών, σχετικά με την προστασία του Περιβάλλοντος και της άγριας πανίδας του τόπου μας».

Λίγες μέρες νωρίτερα είχε προηγηθεί επιστολή-καταγγελία προς το υπουργείο Παιδείας από την «Κίνηση για την Κατάργηση του Εμπορίου Γούνας» (ΚΙΚΕΓ).

Αφορμή στάθηκαν οι δύο επισκέψεις του συνεργάτη του Συνδέσμου Ελλήνων Γουνοποιών (ΣΕΓ) και καθηγητή του London College of Art Βασίλη Καρδάση, σε παιδιά της Στ΄ τάξης στο 5ο Δημοτικό σχολείο Καστοριάς τον Δεκέμβριο και τον Φεβρουάριο, έπειτα από πρόσκληση των εκπαιδευτικών, ο οποίος μίλησε για την «τέχνη της γούνας», καθώς και η επίσκεψη των μαθητών σε εκτροφείο γουνοφόρων ζώων (μινγκ) και σε βυρσοδεψείο του νομού στο πλαίσιο εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα την τοπική οικονομία.

Μάλιστα, γνωστοποιήθηκε ότι ο συνεργάτης του ΣΕΓ θα επισκεφθεί ξανά το ίδιο σχολείο τον Απρίλιο, ενώ σε δηλώσεις του στην εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ (23/12/2015) ο ίδιος δήλωσε: «Πρέπει να μπει και νέο αίμα στον κλάδο, γιατί ο κλάδος έχει τώρα συρρικνωθεί και οι περισσότεροι που ασχολούνται με τη γούνα είναι στη δική μου ηλικία», ενώ ανέφερε ότι ο ΣΕΓ και η Ελληνική Ομοσπονδία Γούνας έχουν προγραμματίσει την πραγματοποίηση εκδηλώσεων και σε άλλα σχολεία.

Με αφορμή αυτά τα γεγονότα η ΚΙΚΕΓ ανέφερε στην επιστολή της προς το υπουργείο:

«Γνωρίζουμε ότι οι νέοι στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας δεν επιλέγουν πλέον να ασχοληθούν με τη γουνοποιία, λόγω της αβεβαιότητας που προκαλούν οι συνεχείς και έντονες κρίσεις στον κλάδο, αλλά και της πρόσφατης κατάρρευσης της αγοράς και στρέφονται σε άλλες πιο ηθικές και ασφαλείς οικονομικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα, σκοπός των πρωτοβουλιών αυτών είναι ‘‘η εισαγωγή νέου αίματος στον κλάδο”. Θεωρούμε ότι ο κλάδος της γούνας ξεχειλίζει από αίμα και βαρβαρότητα και οποιαδήποτε προσπάθεια ενθάρρυνσης της νέας γενιάς να ασχοληθεί με αυτόν, πρέπει να αντιμετωπιστεί από το Υπουργείο σας με αυστηρότητα και υπευθυνότητα».

»Επιπλέον, ο σεβασμός προς τα ζώα και η αποτροπή άσκησης βίας προς αυτά, βασικά συστατικά διαμόρφωσης υπεύθυνων πολιτών με προεκτάσεις σε υπεύθυνες συμπεριφορές προς τους συνανθρώπους μας και την κοινωνία γενικότερα, αλλά και η επιλογή βιώσιμων ηθικών δραστηριοτήτων με μακροχρόνια προοπτική, πιστεύουμε ότι πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής του υπουργείου σας. Οι επισκέψεις μαθητών σε χώρους που κακοποιούνται και θανατώνονται ζώα για την παραγωγή μη αναγκαίων πολυτελών προϊόντων μόδας και η παρουσίαση της εν λόγω δραστηριότητας ως ‘‘τέχνη” που πρέπει να συνεχιστεί, με σκοπό την προώθηση των συμφερόντων του κυκλώματος της γούνας, είναι απαράδεκτες και επικίνδυνες και πρέπει να καταδικαστούν άμεσα από το Υπουργείο σας και να αναζητηθούν ευθύνες για τη διοργάνωσή τους».

Πληθώρα αντιδράσεων

Η απόφαση του υπουργείου να απαγορεύσει την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα Δημοτικά σχολεία που αφορούν επισκέψεις σε ζωολογικούς κήπους και τσίρκο, σε εκτροφεία θηραμάτων και γουνοφόρων ζώων και γενικότερα σε χώρους όπου βρίσκονται αιχμάλωτα ζώα προς εκμετάλλευση προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, αρχικά στον χώρο των κυνηγών.

Είναι χαρακτηριστική η αντίδραση του «Δικτύου Κυνηγών Κρήτης-ΩΡΙΩΝ», σε σχετική ανακοίνωση του οποίου με τίτλο «Πιστοποιητικά οικολογικών και αντικυνηγετικών φρονημάτων», μεταξύ άλλων, αναφέρεται:

«Το επόμενο βήμα ποιο θα είναι άραγε; Να αποβληθούν και τα παιδιά των κυνηγών από τα σχολεία; Οι δάσκαλοι που είναι κυνηγοί θα απολυθούν και αυτοί για να μη μολύνουν την διαμορφούμενη «οικολογική» συνείδηση του σχολείου; (…) Πιστοποιητικά οικολογικών φρονημάτων, δηλώσεις οικολογικής νομιμοφροσύνης και διαχωρισμός των Ελλήνων σε μιάσματα και οικολόγους έχουν ξεπεραστεί από την ιστορία. Αν δεν ήταν πραγματικά επικίνδυνες επειδή οδηγούν σε οικοφασιστικές πρακτικές, θα μπορούσαν να θεωρηθούν αστείες. Θυμίζουμε ότι και ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν φανατικός ζωόφιλος και χορτοφάγος...».

Για την Ιστορία, πρόκειται για την ίδια κυνηγετική οργάνωση που τον Ιανουάριο του 2015 είχε εκδώσει ανακοίνωση με τίτλο «Ταφόπλακα για το κυνήγι κάθε ψήφος κυνηγού στον ΣΥΡΙΖΑ».

Οι αντιδράσεις των κυνηγών συνεχίστηκαν σε φιλοκυνηγετικούς ιστότοπους και έντυπα.

Ανάλογης σφοδρότητας ήταν και οι αντιδράσεις στην Καστοριά, στην οποία ο κλάδος της γούνας έχει σημαίνοντα ρόλο σε μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας, καθώς και σε παράγοντές της.

Διαμαρτυρόμενη για την εγκύκλιο του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης, η Ελληνική Ομοσπονδία Γούνας με επιστολή της προς τους βουλευτές της Δυτικής Μακεδονίας και τις Νομαρχιακές Επιτροπές του ΣΥΡΙΖΑ ζητά να πληροφορηθεί «εάν οι απόψεις του Ειδικού Συνεργάτη είναι προσωπικές ή εκφράζουν το υπουργείο Παιδείας».

Και επιπλέον, «να υπάρξει σαφής και επίσημη τοποθέτηση για τις απόψεις αυτές που προσβάλλουν και συκοφαντούν την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και τους κατοίκους της».

Ανακοίνωση εξέδωσε και ο Δήμος Καστοριάς, αναφέροντας ότι «στηρίζει τον κλάδο της γουνοποιίας, σε κάθε του έκφραση».

Ο αντιδράσεις που προκλήθηκαν στην Καστοριά προκάλεσαν σχόλιο της Ολυμπίας Τελιγιορίδου, βουλευτού Καστοριάς του ΣΥΡΙΖΑ, που δήλωσε: «Η εγκύκλιος που εστάλη από το υπουργείο Παιδείας είναι για τη φιλοζωία και δεν αναφέρεται στα γουνοφόρα ζώα», στην ουσία «αδειάζοντας» το υπουργείο Παιδείας, αλλά και τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας που είχε αποστείλει τη σχετική εγκύκλιο, αφού άφηνε να εννοηθεί ότι η προσθήκη της φράσης «εκτροφεία γουνοφόρων ζώων» ήταν δική του πρωτοβουλία.

Σχετική ερώτηση κατέθεσε στον αρμόδιο υπουργό η βουλευτής Καστοριάς της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Αντωνίου με θέμα: «Απαράδεκτη οδηγία του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας αναφορικά με επισκέψεις μαθητών στα πλαίσια διδακτικών προγραμμάτων».

Η ίδια δήλωσε: «Είχα τονίσει και προεκλογικά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να ποινικοποιήσει και τη γουνοποιία. Και σήμερα, χρησιμοποιώντας δυστυχώς τον ευαίσθητο χώρο της Εκπαίδευσης, φαίνεται να κάνει το πρώτο βήμα».

Η αναδίπλωση

Οι αντιδράσεις αυτές προφανώς οδήγησαν τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο σε πλήρη αναδίπλωση, καθώς σε δηλώσεις του στο ραδιοφωνικό σταθμό ANTENNES ανέφερε, μεταξύ άλλων:

«Η εγκύκλιος που εστάλη από το υπουργείο Παιδείας είναι για τη φιλοζωία και δεν αναφέρεται στα γουνοφόρα ζώα. Δεν σημαίνει ότι εμείς επειδή βγάλαμε μία ανακοίνωση για τα σχολεία είμαστε κατά της γούνας στην περιοχή. Στην περιοχή μας, συμφωνώ, είναι αυτονόητο να πάει το παιδί στο εκτροφείο, αλλά σε άλλες περιοχές δεν είναι».

Στις αντιδράσεις προστέθηκε και αυτή του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου που σε ανακοίνωσή του προς τα μέσα ενημέρωσης ανέφερε ότι «δεν υπάρχει κανένα ζήτημα απαγόρευσης επισκέψεων σχολείων στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο» και ότι αυτή ήταν «προϊόν πλάνης του αρμόδιου αποστολέα από συγκεκριμένους κύκλους που τάσσονται κατά της ύπαρξης ζωολογικών πάρκων».

Εντούτοις, η διοίκησή του προχώρησε σε μια ακόμη κίνηση, αποστέλλοντας μια επιστολή προς τους εκπαιδευτικούς των Δημοτικών Σχολείων στην οποία ανέφερε ότι «δεν υπάρχει κανένα ζήτημα απαγόρευσης», ισχυριζόμενη μάλιστα ότι ο κ. Κουφόπουλος και υπηρεσιακοί φορείς του υπουργείου προέτρεψαν «να επικοινωνήσουμε μαζί σας μέσω της παρούσας επιστολής»

Ωστόσο, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Εφ.Συν.», επ’ ουδενί δεν υπήρξε προτροπή για την επικοινωνία της συγκεκριμένης επιχείρησης με τους εκπαιδευτικούς, πόσο μάλλον κατά το δοκούν των συμφερόντων της.

 Γ.Μ.